«Σάλπιγξ Ελληνική»

“Ένα από τα μείζονα επαναστατικά επιτεύγματα ήταν η έκδοση της πρώτης εφημερίδας της επανάστασης, της πρώτης έντυπης εφημερίδας στην Ελλάδα.

Ο Δημήτριος Υψηλάντης με προσωπικά του χρήματα έφερε από την Τεργέστη όλο τον τεχνικό εξοπλισμό για το πρώτο πιεστήριο το οποίο εγκατέστησε στην Καλαμάτα. Όταν τα κιβώτια με τον τυπογραφικό εξοπλισμό μεταφερόταν οι αγωνιστές διερωτόντο τι είδους βαριά όπλα να περιέχουν.

Λέγεται πως τότε ο Δημήτριος Υψηλάντης εξήγησε πως θα βγάλουν Εφημερίδα που αποτελεί δραστικό όπλο κατά των τυράννων, πιο αποτελεσματικό κι από τα κανόνια.

Έτσι λειτούργησε το πρώτο υποτυπώδες «Εθνικό Τυπογραφείο» εκδίδοντας την πρώτη εφημερίδα η οποία έφερε τον τίτλο «Σάλπιγξ Ελληνική».

Ο Δημήτριος Υψηλάντης είχε τη γενική εποπτεία της έκδοσης με συντάκτη τον Θεόκλητο Φαρμακίδη και τυπογράφο τον Κωνσταντίνο Τόμπρα. Η Εφημερίδα κυκλοφόρησε για πρώτη φορά την 1η Αυγούστου του 1821 για την διάδοση της πληροφορίας αλλά κυρίως την διάδοση του επαναστατικού λόγου προς τους Έλληνες και προς όλες τις μεγάλες Ευρωπαϊκές Αυλές.

Όμως η διαφωνία του Δημήτριου Υψηλάντη με τον Φαρμακίδη ο οποίος αποχώρησε μη αντέχοντας τις επεμβάσεις της προληπτικής λογοκρισίας, δεν επέτρεψε στην πρώτη εκείνη Ελληνική Εφημερίδα να μακροημερεύσει. Εκδόθηκαν μόνο τρία τεύχη στις 1, 5 και 20 Αυγούστου του 1821.

Στο πρώτο και στο δεύτερο φύλλο μεταξύ των άλλων δημοσιεύθηκε και η προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη που είχε απευθύνει προς τους Έλληνες στις 24 Φεβρουαρίου στο Ιάσιο για την επανάσταση στη Μολδοβλαχία.

Τα τρία φύλλα της πρώτης αυτής εφημερίδας φυλάσσονται σήμερα στη βιβλιοθήκη της Βουλής.”

Φ Χ Υ

ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ, Δραγατσανι , Ελληνικη Επανασταση 1821

Painting: Sacred band (Grrek Revolutuion); Dragatsani 1821

Τιμή σ’ εκείνους όπου

στη ζωή των ώρισαν

και φυλάγουν Θερμοπύλες.

(Κων/νος Καβάφης)

Τιμή στον Ιερό Λόχο που υπερασπίστηκε μέχρι τέλους και με υπέρτατη γενναιότητα, κατά τον άνισο εκείνο αγώνα, το ιδανικό της ελευθερίας, μαχόμενοι υπέρ πίστεως και πατρίδος.

Το επίλεκτο αυτό πολεμικό σώμα συγκροτήθηκε από εθελοντές σπουδαστές των Ελληνικών παροικιών της Μολδοβλαχίας και της Οδησσού κυρίως και είχε αρχηγό τον Γεώργιο Καντακουζινό.

Ο Υψηλάντης τους ονομάτισε από το κλασσικό όνομα του Ιερού Λόχου των Θηβών, την κορυφαία πολεμική μονάδα η οποία στην Αρχαιότητα νίκησε την άλλοτε πιο ισχυρή πολεμική μονάδα του κόσμου, την φάλαγγα των Σπαρτιατών. Απαρτιζόταν από 300 άνδρες με αριστοκρατική καταγωγή, τους πιο ξεχωριστούς στην πάλη, οι οποίοι πολεμούσαν, όχι ο καθένας ξεχωριστά, αλλά ανά ζεύγη ως επιστήθιοι φίλοι με υψηλά αισθήματα αφοσίωσης, για να είναι αδιάσπαστοι. Παρέμεναν αήττητοι διότι πολεμούσαν ο ένας διά τον άλλον. Ηττήθηκαν στην μάχη της Χαιρώνειας από τον Φίλιππο ο οποίος είπε: «Να βρει καταστροφή όποιος πει ο,τιδήποτε εναντίον τους». «Ἀπόλοιντο κακῶς οἱ τούτους τι ποιεῖν ἤ πάσχειν αἰσχρόν ὑπονοούντες»

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης πίστευε ότι θα αποτελούσαν την ψυχή του στρατού του. Εκπαιδεύτηκαν και ορκίστηκαν στο ναό της πόλης Φωξάνη.

Τον πολεμικό θούριο που τραγουδούσαν τον είχε συγγράψει ο Αδαμάντιος Κοραής.

Φίλοι μου συμπατριώται

δούλοι ν’ άμεθα ως πότε;

των αγρίων μουσουλμάνων

της Πατρίδος των τυράννων

Έφθασεν ω φίλοι τώρα

εκδικήσεως η ώρα.

Η κοινή πατρίς φωνάζει

με τα δάκρυα μας κράζει!

Γίνομεν Γραικοί γενναίοι;

δράμετ’ άνδρες τε και νέοι

κι είπατε μεγαλοφώνως

Είπατε όλοι τε συμφώνως

Κι’ ασπάζομεν’ εις τον άλλον

μ’ ενθουσιασμόν μεγάλον

έως πότε η τυραννία;

Ζήτω η Ελευθερία!

Έφεραν ομοιόμορφες στολές ευρωπαϊκού τύπου φτιαγμένες από ολόμαλλη μαύρη τσόχα, (γι’ αυτό ονομάζονταν μελανοφόροι) κάλυμμα κεφαλής με λευκό λοφίο και μετωπικά νεκροκεφαλή με δύο οστά χιαστί που σήμαιναν Ελευθερία ή Θάνατος.

Το όπλο τους ήταν το λογχοφόρο τουφέκι.

Η σημαία του Ιερού Λόχου ήταν τρίχρωμη. Το άσπρο σήμαινε την αθωότητα της δίκαιης επιχείρησης κατά των τυράννων, το μαύρο το υπέρ πατρίδος και ελευθερίας θάνατο και το κόκκινο την αντεξουσιότητα του ελληνικού λαού και την χαρά να πολεμάει για την Ανάσταση της Πατρίδος.

Στη μάχη του Δραγατσανίου οι Ιερολοχίτες πολέμησαν ηρωικά και έγραψαν μια ένδοξη σελίδα στην νεοελληνική ιστορία. Στις 7 Ιουνίου 1821 θα ξεκινήσουν οι αψιμαχίες, προτού καταφτάσει όλο το στράτευμα με την αποτυχημένη επίθεση του Ελληνικού ιππικού του Βασίλειου Καραβία που τμήμα του τράπηκε σε φυγή και ανάγκασε τους Ιερολοχίτες να πολεμήσουν μόνοι τους χωρίς την υποστήριξη του ιππικού. Από τους 400 Ιερολοχίτες ο Γεωργάκης Ολύμπιος που κατέφθασε στην κρίσιμη στιγμή της μάχης διέσωσε τους 136 μεταξύ των οποίων τον Νικόλαο Υψηλάντη που ήταν ο επικεφαλής του στρατεύματος και σώθηκε τυχαία από έναν φιλέλληνα Γάλλο αξιωματικό που τον ανέβασε στο άλογό του, τον υπασπιστή του Ιερού Λόχου Αθανάσιο Τσακάλωφ καθώς και την σημαία του Λόχου.

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κατέφυγε στο Ρίμνικο, όπου συνέταξε την τελευταία διαταγή του στις 8 Ιουνίου 1821, με την οποία στιγμάτισε την προδοσία του πολιτικού και στρατιωτικού του επιτελείου και εξήρε την αυτοθυσία του Ιερού Λόχου:

«Σεις δε σκιαί των γνησίων Ελλήνων και του Ιερού Λόχου, όσοι προδοθέντες επέσατε θύματα δια την ευδαιμονίαν της πατρίδος, δεχτήτε δι’ εμού τας ευχαριστήσεις των ομογενών σας! Ολίγος καιρός και στήλη θα ανεγερθή να διαιωνίση τα ονόματά σας. Με χαρακτήρες φλογερούς είναι εγκεχαραγμένα εις τα φίλτρα της καρδιάς μου, τα ονόματα εκείνων όσοι μέχρι τέλους μ’ έδειξαν πίστιν και ειλικρίνειαν. Η ενθύμισίς των θα είναι πάντοτε το μόνον δροσιστικόν ποτό της ψυχής μου.»

ΦΧΥ

Ο πρίγκιπας Αλέξανδρος Υψηλάντης, ο Ηγέτης της Ελληνικής Επανάσταση 1821

Ο πρίγκιπας Αλέξανδρος Υψηλάντης, ο Ηγέτης της Ελληνικής Επανάστασης και Αρχηγός της Φιλικής Εταιρίας έφερε το αξίωμα του Γενικού Επιτρόπου της Αοράτου Αρχής. Τίτλος Βυζαντινός και σύμφωνα με τη Βυζαντινή Νομοθεσία και Εθιμοτυπία ο «Αντιβασιλεύς». Ο Επίτροπος στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία υποκαθιστούσε τον νόμιμο Αυτοκράτορα. Τίτλος που υποδηλώνει στην πραγματικότητα τον νόμιμο διάδοχο του θρόνου της Αυτοκρατορίας της Ρωμανίας.

Απόγονος των Συγκλητικών Οίκων των Υψηλαντών, οι οποίοι επιμείχθησαν στο πέρασμα του χρόνου με τους Συγκλητικούς Οίκους των Ξιφιλίνων, των Κομνηνών, των Μουρουζήδων, των Δουκών, των Μαμμωνάδων, των Χαντζερήδων και των Παλαιολόγων και Στρατηγός του ομόδοξου Τσαρικού Στρατού.

Δυστυχώς κατά την επανάσταση του ’21 λόγω της ανάμιξης των ξένων δυνάμεων και των εσωτερικών ερίδων  των προεστών και των προκρίτων, η Ελλάδα έχασε την ιστορική ευκαιρία να επανασυσταθεί ως «Αυτοκρατορία της Ρωμανίας».

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης και ο Ιερός Λόχος επέτυχε κάτι ανάλογο που επέτυχε και ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες. Να αλλάξει τον ρου της Ιστορίας για την Ελλάδα και την Ευρώπη.

Για πέντε περίπου μήνες ο Αλέξανδρος Υψηλάντης και οι αποφασισμένοι σύντροφοί του αναστάτωσαν με τη δράση τους στη Μολδοβλαχία τις οθωμανικές αρχές. Η περίφημη επαναστατική προκήρυξη με τον τίτλο «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος» την οποία ο Γενικός Επίτροπος της Φιλικής Εταιρείας εξέδωσε από το γενικό στρατόπεδο του Ιασίου, υπήρξε πανεθνικό προσκλητήριο στράτευσης στην ιερή υπόθεση της απελευθέρωσης του Γένους.

Το όραμα του Αλέξανδρου Υψηλάντη, το επαναστατικό σχέδιο της Φιλικής Εταιρείας είχε στηριχθεί στο γενικό πλαίσιο αρχών της Χάρτας του Ρήγα Βελεστινλή. Προέβλεπε την ανασύσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας με τη μορφή μιας Ελληνικής Αυτοκρατορίας στην οποία θα διαβιούσαν ειρηνικά όλοι οι λαοί της Βαλκανικής ανεξαρτήτως θρησκεύματος ή φυλετικής καταγωγής. Για το λόγο αυτό άλλωστε τα σχέδια των Φιλικών είχαν ως προϋπόθεση επιτυχίας της Ελληνικής Επανάστασης όχι μόνο την εκδήλωσή της σε διάφορες περιοχές του υπόδουλου Ελληνισμού αλλά και τη συμμετοχή και των άλλων βαλκανικών λαών, κυρίως των Σέρβων, των Μαυροβούνιων, των Ρουμάνων και των Βουλγάρων.

Σύντομα ο στρατός του Αλέξανδρου Υψηλάντη ενισχύθηκε από εθελοντές που κατέφθασαν από διάφορες περιοχές του παροικιακού ελληνισμού προκειμένου να πολεμήσουν για την ελευθερία. Μάλιστα το σώμα του Ιερού Λόχου που συστάθηκε από φλογερούς Έλληνες σπουδαστές σε εκπαιδευτικά ιδρύματα των Ηγεμονιών και της Νότιας Ρωσίας υπήρξε η καλύτερη ενσάρκωση των επαναστατικών ιδεών και της θυσίας για την πίστη και την πατρίδα.

Ωστόσο, σύντομα διαφάνηκε ότι τα ευγενικά, πατριωτικά αισθήματα του Αλέξανδρου Υψηλάντη δεν βρήκαν την ανταπόκριση που ο ίδιος ανέμενε. Οι Ρώσοι, κάνοντας τους δικούς τους υπολογισμούς, δεν προκάλεσαν έναν ρωσοτουρκικό πόλεμο για να τον βοηθήσουν, ενώ και οι υπόλοιποι βαλκανικοί λαοί περέμειναν αδρανείς. Έτσι οι Οθωμανοί βρήκαν την ευκαιρία που ανέμεναν. Έστειλαν ισχυρά στρατιωτικά σώματα στις Ηγεμονίες προκειμένου να καταστείλουν την Ελληνική Επανάσταση. Τον Ιούνιο του 1821 στο Δραγατσάνι δόθηκε η πιο καθοριστική μάχη. Παρά την ηρωική αντίσταση, ο στρατός του Αλέξανδρου Υψηλάντη, με αιχμή του δόρατος τον Ιερό Λόχο, δεν μπόρεσε να σταματήσει τους πολυάριθμους Οθωμανούς στρατιώτες. Η επανάσταση στη Μολδοβλαχία πνίγηκε στο αίμα, η θυσία όμως των Ελλήνων εκεί δεν πήγε χαμένη. Αποδείχθηκε πολύτιμος αντιπερισπασμός που απασχόλησε επί μήνες το ενδιαφέρον της Υψηλής Πύλης στη βόρεια βαλκανική, δίνοντας έτσι τον απαραίτητο χρόνο στους Έλληνες επαναστάτες στο Μοριά και τη Ρούμελη να εδραιώσουν την Ελληνική Επανάσταση στο νότο της ελληνικής χερσονήσου.

Ο Ήρωας Αλέξανδρος Υψηλάντης, ο Μέγιστος Πόντιος Συγκλητικής Καταγωγής, αγωνίστηκε με απαράμιλλη αυταπάρνηση και διέθεσε όλη την προσωπική και οικογενειακή του περιουσία για τον Αγώνα.

Πέθανε στη Βιέννη σε ηλικία 36 ετών στις 31 Ιανουαρίου το 1828. Παρότι η κόμισσα Τυρχάιμ προσπάθησε να τον κάνει καθολικό την τελευταία νύκτα πριν πεθάνει είπε με δυνατή φωνή το «Πάτερ Ημών» και το «Πιστεύω» σε ελληνική γλώσσα, έκανε τον σταυρό του και αποκοιμήθηκε.

ΦΧΥ

Konstantinos Xyphilinos Ypsilantis and Eudokia (Komnenos)

Alessandro Ipsilantis Alexander Ypsilantis Alexandros Ypsilantis Alexandru Ipsilanti Athanasios Ypsilantis Komninos Byzantine Empire Byzantium Comnenus Constantine Ypsilantis Constantinople Constantinos Ypsilantis Demetrios Ypsilantis Dimitrios Ypsilantis Elisabet Vacarescu Emmanuel Komninos Greece Greek revolution Greek Revolution 1821 Grigorios Ypsilantis History of Trabezond History of Trabzon Hypselantis Hypsilantis Iasi Ipsilantis Komnenos Komninos Michael Psellos Mourouzis Negris Nikolaos Ypsilantis Nomophylax Odessa Patriarch Grigorios Pontos Trabzon Trapezounta Trebizond Xiphilinos Xiphilinos Ioannis Xiphilinus Xyphilinos Yplsilantis Ypsilanti Ypsilantis

Konstantinos Ypsilantis, 1760

Alessandro Ipsilantis Alexander Ypsilantis Alexandros Ypsilantis Alexandru Ipsilanti Athanasios Ypsilantis Komninos Byzantine Empire Byzantium Comnenus Constantine Ypsilantis Constantinople Constantinos Ypsilantis Demetrios Ypsilantis Dimitrios Ypsilantis Elisabet Vacarescu Emmanuel Komninos Greece Greek revolution Greek Revolution 1821 Grigorios Ypsilantis History of Trabezond History of Trabzon Hypselantis Hypsilantis Iasi Ipsilantis Komnenos Komninos Michael Psellos Mourouzis Negris Nikolaos Ypsilantis Nomophylax Odessa Patriarch Grigorios Pontos Trabzon Trapezounta Trebizond Xiphilinos Xiphilinos Ioannis Xiphilinus Xyphilinos Yplsilantis Ypsilanti Ypsilantis

Princess Ekaterina Ipsilanti

“A watercolor made by W. Wats after an engraving by Luigi Mayer shows this castle in 1793. It was a new, solid, imposing building with an enormous church, which was dedicated to St. Catherine by the name of Princess Ipsilanti, Ecaterina , and from which there is a tower. It was above the monastery, which, like any great monastery with a princely founder, had a royal apartment called the “Royal Houses”. It is the only picture of this castle that fell the fire prey during Caragea and for this reason it was called the “Cursa Arsa”.

https://www.zf.ro/ziarul-de-duminica/curtea-domneasca-de-la-mihai-voda-3648482

 

Courtea-Ekatrina-Bucuresti_punte_1837

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Epitome, by Ioannes Xiphilinus

 

: The Byzantine monk Joannes Xiphilinus, second half of the eleventh century, epitomized the ‘Roman History’ of the Greek historian Dio Cassius, 150-235 A.D. Of Dio Cassius’ work, comprising 80 books, only the books 36 to 60 survive completely, covering the period from 68 B.C. to 47 A.D. Of the epitome of Xiphilinus we have only the books 36 to 80, i.e. from Caesar to Cassius’ own consulate in 229, so Xiphilinus’ summaries provide valuable material from the lost books of Dio Cassius, books 61 to 80, preserving the chief incidents of the period for which the authority of Dio Cassius wants. Dio Cassius and the epitome of Xiphilinus have been translated into Latin by the cardinal d’Armagnac and was published by Robert Estienne I in Paris in 1551, and by Henry Estienne II in Paris in 1592. Three French translations of Xiphilinus appeared during the 17th century, one in 1610, the second in 1674. The third one was published in 1678, repeated in 1686, and made by the historian Louis Cousin. Ever since the early editions the epitome of Xiphilinus forms part of all Dio Cassius editions, as it still does in the Loeb edition. There are however lacunae in Xiphilinus’ epitome concerning e.g. the reign of Antoninus Pius and the first ten years of the Emperor Marcus Aurelius Antoninus, from 138 to 170. These gaps are filled with the work of the 12th century Byzantine chronicler Johannes Zonaras, whose ‘Epitome Historiarum’, a much praised world history in 18 books, covers the period 223-521 A.D. Zonaras follows for his history among others the lost books of Cassius Dio. Louis Cousin added also his translation of the six books ‘Historia Nova’ of the Byzantine historian and politician Zosimus, ca. 500. This history covers the period from 238 to 409 A.D. Zosimus’ account of the rise and fall of the Roman empire is praised for its style, reliability, and historic judgement.”

https://www.fragmentaselecta.nl/en/books/old-and-rare-books/120301-XIPHILINUS–ZONARAS–&-ZOSIMUS–detail